นมวัว VS นมพืช นมประเภทไหนเหมาะกับลูกน้อย
ปัจจุบันนมสำหรับเด็กมีให้เลือกหลายชนิด โดยส่วนใหญ่แล้วนมแบ่งออกเป็น 2 ชนิด คือ นมจากสัตว์ และนมจากพืช แต่นมชนิดไหนที่มีสารอาหารครบถ้วนและเหมาะสำหรับลูกน้อยที่คุณแม่ควรเลือก? มาทำความรู้จักนมแต่ละประเภทกันค่ะ
“นมวัว” แหล่งสารอาหารสำคัญเปี่ยมล้นด้วยคุณประโยชน์
นมวัว เป็นของเหลวสีขาวประกอบด้วยสารอาหารที่ออกมาจากเต้านมวัวที่มีสุขภาพสมบูรณ์ ซึ่งในน้ำนมวัวอุดมไปด้วยสารอาหารจำเป็นสำหรับเด็กที่คุณแม่ควรรู้ ได้แก่
- โปรตีนนม ประกอบด้วย กรดอะมิโนมากกว่า 18 ชนิด ที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกายมากมาย ช่วยในการเสริมสร้างกล้ามเนื้อของลูกน้อย สร้างเอนไซม์ รวมถึงเป็นสารตั้งต้นของสารสื่อประสาทในสมองด้วย โปรตีนนมถือเป็นโปรตีนคุณภาพดีเนื่องจากมีกรดอะมิโนจำเป็นต่อกรัมในนม สูงกว่าค่าอ้างอิงมาตรฐานขององค์การอาหารและเกษตรแห่งสหประชาติทั้งหมด
- แร่ธาตุต่างๆ นมประกอบด้วยแร่ธาตุหลายชนิด ทั้งแร่ธาตุที่ร่างกายต้องการเป็นหลักเช่น แคลเซียม ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม แมกนีเซียม และแร่ธาตุที่ต้องการในปริมาณที่น้อยเช่น ไอโอดีน และ ซีลีเนียม โดยนมขึ้นชื่อว่าเป็นแหล่ง แคลเซียมธรรมชาติที่สำคัญมาก การดื่มนมเพียง3แก้วก็ทำให้ได้แคลเซียมเพียงพอต่อวัน
- วิตามินต่างๆ ในนมวัวนั้นมีวิตามินที่มีความสำคัญอย่างมาก ทั้งที่เป็นแบบละลายในไขมันเช่น วิตามินเอ วิตามินดี วิตามิน อี วิตามินเค หรือที่ละลายในน้ำ วิตามินบี2 วิตามินบี6 และ วิตามินบี12 และ โคลีน วิตามินเหล่านี้จะช่วยส่งเสริมระบบการทำงานของร่างกายให้เป็นปกติ เช่น วิตามินบี 12 ช่วยเรื่องการทำงานของระบบประสาทและสมอง วิตามินดี จะช่วยในการดูดซึมแคลเซียมและฟอสฟอรัส ช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นโรคกระดูกพรุนและโรคข้อเข่าเสื่อม
- ไขมัน น้ำตาลแลคโตส และสารอาหารอื่นๆ ที่เป็นประโยชน์ต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาการเด็กในการเรียนรู้อีกมากมาย นมถือเป็นอาหารที่ถูกจัดอยู่ในหมวดอาหารที่มีดัชนีน้ำตาลต่ำ (low GI) ซึ่งจะทำให้ร่างกายปลดปล่อยพลังงานในระดับที่คงที่ ส่งผลให้ดื่มนมแล้วรู้สึกอยู่ท้องไม่หิวง่าย
คุณแม่จะเห็นได้ว่าสารอาหารในนมวัวมีความจำเป็นอย่างยิ่งในชีวิตประจำวันของลูกน้อย เพราะในช่วงวัยของการเจริญเติบโต เด็กต้องการพลังงานไปช่วยเสริมสร้างที่กล้ามเนื้อ กระดูก และระบบประสาท เพื่อให้ร่างกายทำงานได้อย่างกระฉับกระเฉง เช่น การขยับร่างกายหรือการทำกิจกรรมในแต่ละครั้งของลูกน้อย เมื่อกล้ามเนื้อเคลื่อนไหว ระบบการทำงานต่างๆ จะถูกทำลายทุกครั้ง จึงจำเป็นต้องได้รับสารอาหารจากนมมาช่วยบำรุงซ่อมแซมอยู่เสมอ
“นมพืช” ทางเลือกของลูกน้อย
นอกจากนมวัวแล้ว นมอีกประเภทที่คุณแม่บางท่านให้ความสนใจมาก คือ นมพืช ซึ่งเกิดจากการสกัดจากพืช เช่น นมถั่วเหลือง นมข้าว นมข้าวโพด นมอัลมอนด์ หรือสกัดจากธัญพืชต่างๆ ฯลฯ ซึ่งนมจากพืชก็มีสารอาหารสำคัญ จึงเป็นทางเลือกให้กับคุณแม่ที่ลูกน้อยไม่ชอบดื่มนมวัวค่ะ นมพืชมีหลายประเภท โดยคุณประโยชน์ขึ้นอยู่กับคุณค่าทางสารอาหารของธัญพืชนั้นๆ ด้วย ดังนี้ค่ะ
- นมถั่วเหลือง น้ำนมที่สกัดจากถั่วเหลือง มีโปรตีนสูง และมีคุณค่าทางโภชนาการสูง ซึ่งในนมถั่วเหลืองมีคาร์โบไฮเดรต และไขมันที่ไม่เป็นไขมันอิ่มตัวเท่ากับสัตว์ ไม่มีน้ำตาลแลคโตสและไม่มีแคลเซียมสูงเท่านมวัว นอกจากนี้นมถั่วเหลืองยังช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล โรคท้องผูก และโรคหัวใจล้มเหลวได้
- นมข้าว น้ำนมที่สกัดจากข้าว เช่น ข้าวกล้อง ข้าวโอ๊ต ฯลฯ มีรสชาติหวาน เมื่อเทียบกับนมวัวและมีคาร์โบไฮเดรตสูงกว่านมวัว แต่ไม่มีแคลเซียมหรือโปรตีนเป็นปริมาณสำคัญ นอกจากนี้นมข้าวไม่มีคอเลสเตอรอลและแลคโตส เหมาะกับผู้ที่แพ้นมถั่วเหลือง แต่ด้วยปริมาณโปรตีนน้อย ผู้เชี่ยวชาญด้านโภชนาการจึงไม่แนะนำให้เด็กอายุต่ำกว่าสองปีรับประทาน เพราะเด็กในวัยนี้ต้องการสารอาหารจำเป็นอย่างโปรตีนอยู่มาก
- นมข้าวโพด น้ำนมที่สกัดจากข้าวโพด มีคาร์โบไฮเดรตสูง เส้นใยอาหารสูง เหมาะสำหรับช่วยเรื่องระบบขับถ่าย แต่ในข้าวโพดจะมีโปรตีนเป็นองค์ประกอบน้อย และขาดกรดอะมิโนจำเป็นต่อร่างกาย จึงไม่เหมาะสำหรับเด็กที่ต้องการสารอาหารจำเป็น
- นมอัลมอนด์ น้ำนมที่สกัดจากเมล็ดอัลมอนด์ มีฟลาโวนอย ช่วยลดระดับคอเลสเตอรอล และปกป้องหัวใจ มีสารต้านอนุมูลอิสระและเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรงได้ และช่วยบำรุงระบบย่อยอาหารให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ในนมอัลมอนด์ มีโปรตีนและแคลเซียมไม่เท่ากับนมวัว และไม่เหมาะกับผู้ที่แพ้นมถั่วเหลือง
- นมมะพร้าว น้ำนมที่สกัดจากน้ำมะพร้าว มีวิตามินบี 12 สูง ให้พลังงานต่ำ แต่ปริมาณโปรตีนสูงไม่เทียบเท่ากับนมอื่นๆ
การเลือกนมจากพืชให้ลูกดื่มนั้น มีทั้งข้อดีและข้อเสียตามคุณประโยชน์ของธัญพืชนั้นๆ แต่สำหรับเด็กในวัยกำลังเจริญเติบโตนั้นมีความต้องการสารอาหารจำเป็น โดยเฉพาะกรดอะมิโนและโปรตีน หากคุณแม่จะเลือกนมให้ลูกน้อยควรคำนึงถึงส่วนประกอบสารอาหารเป็นสำคัญ เพราะจะมีผลต่อพัฒนาการทางสมองและร่างกายของลูกค่ะ
เปรียบเทียบ สารอาหารที่แตกต่างของ “นมวัว” และ “นมพืช”
ลูกน้อยจะเติบโตอย่างแข็งแรงได้นั้นต้องได้รับสารอาหารที่ครบถ้วน ซึ่งนมจากพืชไม่สามารถให้สารอาหารสำคัญที่ทดแทนนมวัวได้ โดยความแตกต่างด้านสารอาหารระหว่าง นมวัวกับนมพืชนั้น สามารถสังเกตข้อแตกต่างได้ดังนี้ค่ะ
ประเภทของนม | นมวัว | นมพืช | ||||
สารอาหาร | นมถั่วเหลือง | นมข้าว | นมอัลมอนด์ | นมข้าวโพด | นมมะพร้าว | |
โปรตีน | ✓ 8 กรัม | 8กรัม / 1 แก้ว | ✓ 1 กรัม / แก้ว | ✓ | ||
แคลเซียม | ✓ | ✓ 1 ใน 6 ของนมวัว | ✓ | |||
กรดอะมิโน | ✓ | |||||
วิตามิน A | ✓ | ✓ | ||||
วิตามิน B | ✓ | |||||
วิตามิน B1 | ✓ | ✓ | ✓ | |||
วิตามิน B2 | ✓ | ✓ 1 ใน 10 ของนมวัว | ✓ | ✓ | ||
วิตามิน B6 | ✓ | ✓ | ✓ | |||
วิตามิน B12 | ✓ | ✓ | ||||
วิตามิน C | ✓ | |||||
วิตามิน D | ✓ | ✓ 25% | ✓ | |||
วิตามิน E | ✓ สูงมาก | ✓ | ||||
คาร์โบไฮเดรต | ✓ | ✓ | ✓ | ✓ | ||
น้ำตาลทั้งหมด | ✓ | ✓ 10 กรัม | ✓ 13 กรัม | ✓ | ||
ไขมัน | ✓ | ✓ | ||||
แร่ธาตุ | ✓ | ✓ เหล็ก | ✓ | |||
ไฟเบอร์ | ✓ | ✓ | ✓ | |||
โฟลิก | ✓ | |||||
เกลือแร่ | ✓ | |||||
น้ำ | ✓ |
เห็นได้ว่าสารอาหารครบถ้วนที่ร่างกายต้องใช้ในการเจริญเติบโตนั้นล้วนมาจากนมวัว เนื่องจากนมพืชมีสารอาหารหลักไม่เพียงพอ โดยความแตกต่างด้านสารอาหารระหว่าง นมวัวกับนมพืชนั้น สามารถสังเกตข้อแตกต่างได้ดังนี้ค่ะ
- นมวัวมีปริมาณแคลเซียมจากธรรมชาติที่สูงกว่านมพืช นมพืชจำเป็นต้องมีการเสริมแคลเซียมเข้าไปเพื่อให้มีมากขึ้น
- นมวัวให้โปรตีนที่สูงกว่าและมีคุณภาพดีกว่า โดยนมวัวมีโปรตีนมากกว่า นมข้าว นมอัลมอนด์ ถึง 8 เท่า ซึ่งจำเป็นต่อการเจริญเติบโตของเด็ก